gerhard rühm

het raam

2020 / 48 pagina’s / 150 exemplaren
vertaling: Erik De Smedt
isbn 978 94 93186 01 9 / € 21,80  

In de ook typografisch bijzondere tekst das fenster experimenteert de auteur met verhaal en beschrijving. Het is minutieus en gewaagd ‘naturalistisch’ proza, even dynamisch als het thema: ‘coitus’, een samengaan. Een vrouw bij een raam, een man in de kamer, buiten een naderend onweer, binnen iets vergelijkbaars. De taal woekert, wat wordt beschreven bestaat alleen in woorden en wekt desondanks hevige reacties. 

Gerhard Rühm schreef speciaal voor de Nederlandse vertaling deze toelichting:

de eerste versie van de tekst ‘het raam’ ontstond in 1955, de definitieve, aanzienlijk bewerkte versie in 1966. de tekst beschrijft, talig ineengevlochten, de geslachtsdaad van een man en een vrouw. die wordt door cursivering (in de eerste uitgave, rowohlt, 1968) respectievelijk – zoals ik het oorspronkelijk had bedoeld – door rode druk (in deze Nederlandse vertaling) afgezet van het overige. de drive van het gebeuren wordt indringend gesuggereerd door geen leestekens te gebruiken en evenmin alinea’s. vanwege hun visuele kwaliteiten heb ik dit soort werk van me ‘leesteksten’ genoemd – ze richten zich tot de gevoelige lezer. 
de verheven taal van het verhaal, die alle vulgaire woorden mijdt, houdt de tekst ver weg van betiteling als pornografie. niettemin wekte hij, weliswaar tientallen jaren geleden, naar aanleiding van een productie van de saarländischer rundfunk de strikte eis tot censuur. de zender plande toen een serie programma’s van een half uur met erotische literatuur, telkens om elf uur ’s avonds. ik werd uitgenodigd om de reeks te openen met de voordracht  van ‘het raam’. na protest van kerkelijke vertegenwoordigers in het programmabestuur bleef het bij deze eerste uitzending. gelukkig zijn zulke tijden van culturele bekrompenheid intussen voorbij.’

Links | gerhard rühm